اصلاح فاسقان (قرآن)اصلاح به معنای ایجاد وفق و آشتی میان متخاصمان در مدخل آشتی آمده است. ۱ - توبه سبب غفرانتوبه فاسقان و اصلاح رفتارشان، سبب غفران و رحمت الهی می‌شود همانطور که خداوند در قرآن می‌فرماید: و الذین یرمون المحصنـت ثم لم یاتوا باربعة شهداء... واولـئک هم الفـسقون(و كسانى كه نسبت زنا به زنان شوهردار مى‌دهند سپس چهار گواه نمى‌آورند هشتاد تازیانه به آنان بزنيد و هيچگاه شهادتى از آنها نپذيريد و اينانند كه خود فاسقند). الا الذین تابوا من بعد ذلک و اصلحوا فان الله غفور رحیم(مگر كسانى كه بعد از آن بهتان توبه كرده و به صلاح آمده باشند كه خدا البته آمرزنده مهربان است). ۱.۱ - بررسی تفسیری آیات مذکورمعناى (رمى) (انداختن) معروف است ولى به عنوان استعاره در نسبت دادن امرى ناپسند به انسان نیز استعمال مى‌شود، مانند نسبت زنا و دزدى دادن، که آن را (قذف) هم مى‌گویند. و از سیاق آیه بر مى‌آید که مراد از رمى نسبت زنا دادن به زن محصنه و عفیفه است و مراد از آوردن چهار شاهد که ناظر و گواه زنا بوده‌اند، اقامه این شهود است براى اثبات نسبتى که داده و در این آیه خداى تعالى دستور داده در صورتى که نسبت‌دهنده چهار شاهد نیاورد او را تازیانه بزنند و از آن به بعد شهادت او را نپذیرند و در ضمن حکم به فسق او نیز کرده است و معناى آیه این است که کسانى که به زنان عفیف نسبت زنا مى‌دهند و چهار شاهد بر صدق ادعاى خود نمى‌آورند، باید هشتاد تازیانه به ایشان بزنید و چون ایشان فاسق شده‌اند، دیگر تا ابد شهادتى از آنان قبول نکنید. و این آیه به طورى که ملاحظه مى‌فرمایید از نظر نسبت دهنده مطلق است، یعنى هم شامل مرد مى شود و هم زن، هم حر و هم برده، روایات اهل بیت(علیهم السلام) هم همین طور تفسیر کرده . إِلا الَّذِینَ تَابُوا مِن بَعْدِ ذَلِک وَ أَصلَحُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ این استثناء هر چند راجع به جمله اخیر یعنى حکم به فسق نامبردگان است. و لیکن از آنجایى که به شهادت سیاق براى جمله و (هرگز شهادتى از ایشان نپذیرید) جنبه تعلیل را دارد، لازمه‌اش ارتفاع حکم به ارتفاع فسق است، که حکم ابدى نپذیرفتن شهادت هم برداشته شود، در نتیجه لازمه رفع دو حکم این مى‌شود که استثناء به حسب معنا به هر دو جمله مربوط باشد، و معنا چنین باشد که هرگز از آنان شهادت نپذیرید، چون فاسقند، مگر آنان که توبه نموده و عمل خود را اصلاح کنند، چرا که خداوند آمرزنده و مهربان است، و چون چنین است گناه‌شان را مى‌آمرزد، و به ایشان رحم مى کند، یعنى حکم به فسق و نپذیرفتن ابدى شهادت آنان را بر مى‌دارد. ۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «اصلاح فاسقان». |